NÊN THUÊ XE HAY MUA XE?

Việc thuê xe ô tô để giải quyết nhu cầu đi lại ngày càng trở nên phổ biến. Có khi nào bạn đặt câu hỏi liệu có nên mua xe hay cứ đi thuê? Cách nào hiệu quả hơn? Câu trả lời khá rõ ràng trong một số trường hợp. Nhưng một số trường hợp khác thì cần cân nhắc thêm các yếu tố khác mới có phương án phù hợp. Chúng tối là ai?

1. Cân nhắc

Trước khi đi vào phân tích, tôi muốn đặt ngược lại câu hỏi: tại sao chúng ta lại phải phân vân giữa mua và thuê? Nếu mua và sở hữu tài sản thì việc sử dụng chẳng chủ động và thoải mái hơn hay sao? Vậy tại sao không mua?

Câu trả lời phổ biến có thể khá đơn giản như sau:

Nhu cầu sử dụng ít, mua về không dùng nhiều cũng phí
Tài chính không có phép (chưa có đủ tiền)
Tôi muốn đi xe thuê có tài xế cho nhàn
Thuê xe ô tô không phải bận tâm về sửa chữa bảo dưỡng…

Có thể còn nhiều câu trả lời khác nữa. Nhưng tôi cho rằng lý do sâu xa trong hầu hết các trường hợp chính là khả năng chi trả. Giá xe hơi khá đắt, nên phải đắn đo. Với xe đạp thì chắc không mấy ai đặt câu hỏi nên thuê hay mua làm gì.

2. Tham khảo

Câu trả lời mua hay thuê xe sẽ chủ yếu xoay quanh vấn đề tài chính. Nếu bạn chỉ cần dựa vào việc cân đối ngân sách đã quyết định được việc mua hay thuê, thì gần như khỏi cần đếm xỉa nhiều đến những yếu tố khác làm gì cho mệt.

Nói cụ thể, với người có nhiều tiền, thì quyết định mua xe là dễ hiểu. Họ cũng không bận tâm nhiều đến việc phải thuê xe dài hạn. Kể cả là thuê về tự lái hay có tài xế (trừ khi đi taxi). Tại sao phải thuê xe ô tô khi tôi có khả năng mua riêng cho mình một chiếc? Xe thuê dù sao cũng không phải là của mình. Mà là đồ dùng chung, chắc chắn không thể thoải mái như đồ nhà. Khác biệt lớn này cũng tương tự như việc so sánh giữa ở nhà thuê với nhà mua vậy.

Ở thái cực kia, với người không có tiền mua xe, thì kể cả có nhu cầu đi xe khá thường xuyên cũng không, hoặc chưa thể nghĩ đến việc mua xe. Thôi thì cứ dùng giải pháp thuê xe để đáp ứng nhu cầu hiện tại đã, rồi tính sau.

Ngoài hai thái cực đưa lại câu trả lời khá rõ ràng như vừa nêu trên, phần nhiều còn lại nằm ở khoảng giữa: mua cũng được mà thuê cũng xong. Khả năng tài chính cũng vừa phải, mua thì cố chi thêm một chút (hoặc vay thêm một ít), nhưng vẫn lo lắng thu xếp tiền bạc. Vì thế mới phải cân nhắc suy tính.

Khi khả năng tài chính cho phép nhưng không phải là rộng rãi, thì yếu tố cần phải cân nhắc đến, đó là…

2. Nhu cầu sử dụng xe cao hay thấp

Có người chỉ thỉnh thoảng hoặc họa hoằn mới thực sự cần dùng đến ô tô, chẳng hạn trong những dịp đặc biệt:

Đi du lịch, thăm hỏi (thường theo chuyến)
Thuê xe cưới (theo sự kiện)
Thuê xe ô tô dùng trong dịp nghỉ lễ (Tết, Quốc Khánh, 30/4…)

Nếu chỉ có nhu cầu đột xuất mang tính ngắn hạn như vậy thì giải pháp thuê xe sẽ phù hợp hơn cả. Có thể xem xét thuê xe tự lái hoặc có lái.

Nhưng có khi bạn cần xe dùng ô tô thường xuyên, thậm chí là hàng ngày cho công việc và gia đình. Vậy thì bài toán thuê theo tháng có vẻ tiết kiệm và phù hợp hơn. Trên thực tế, cách này cũng được nhiều gia đình và công ty (nhất là doanh nghiệp nước ngoài) hay sử dụng.

3. Vậy khi nào thì nên mua xe?

Với nhiều người (giàu có) thì câu trả lời có thể rất đơn giản: thích thì mua thôi. Nhưng với phần đông người dân hiện nay thì không thể huỵch toẹt thế được. Thích thì mua thì còn nói làm gì! Vấn đề là có đủ tiền mua không, và mua thì sử dụng có hiệu quả không? Tiền thì có thể cố gắng gom góp thì cũng có, nhưng cuộc sống còn bao nhiêu thứ cần chi tiêu. Mua xe hơi cũng chỉ là một trong những nhu cầu (xa xỉ) mà thôi. Mấy trăm triệu, thậm chí cả tỉ bạc chứ đâu có ít.

Nếu bạn còn có suy nghĩ đắn đo như vậy, thì có lẽ nên tính toán thêm một chút. Một cách hay mà tôi hay dùng là dùng con số mà cân đo thôi. Đưa vào bảng excel tính thử sẽ biết là nên theo cách nào. Nếu hai phương án con số cho hiệu quả gần giống nhau thì dùng thêm yếu tố cá nhân, sở thích của mình vào nữa là sẽ có quyết định sau cùng: mua hay thuê xe ô tô.

Để minh họa, tôi dùng một ví dụ thực tế như sau.

Hiện nay ĐSG Company chúng tôi cho thuê Honda city hay Huyndai Accent, giá thuê 16 triệu đồng/tháng (chưa VAT). Giá xe thì vào khoảng 600 triệu gì đó. Vậy nếu tính theo con số đơn thuần, thì thuê hay mua sẽ hiệu quả hơn về kinh tế?

Phương án thuê: trong vòng 5 năm, tổng số tiền phải trả là 5x12x16 = 780 triệu đồng.

Phương án mua: Giả sử phải vay ngân hàng toàn bộ, thì sau 5 năm, tổng số chi phí phải chịu gồm:

Tiền mua ban đầu: 600tr

Lãi vay (giả sử 12%/năm): 600*5*12% = 360tr

Phí bảo hiểm, sửa chữa bảo dưỡng định kỳ cho 5 năm đầu (ước tính): bh 50tr + sưa chưa 50tr

=================

Tổng cộng: 1.06 tỷ đồng
Sau 5 năm bán chiếc xe trên còn khoảng 300tr —> chi phí mua xe là: 760trieu.

4. So sánh

Như vậy, nếu thuê liên tục trong vòng 5 năm, thì chi phí thuê hay mua đứt cơ bản là giống nhau.

Nếu vậy, thì mua chẳng hơn thuê sao? Nhưng bài toán không đơn thuần như vậy: Nếu mua 1 chiếc xe còn rất nhiều rắc rối kéo theo như sửa chữa bảo dưỡng các bạn phải tự đi làm, và bạn phải sử dụng thường xuyên ít nhất 20/30 buổi 1 tháng thì mới hiệu quả bởi vì nếu bạn chỉ dùng 5-7 ngày 1 tháng để về quê, đi chơi còn đa phần ở hà nội chật hẹp này bạn vẫn di chuyển bằng xe máy thì tại sao không để tiền đi thuê xe theo ngày tức là lúc nào cần thì thuê như vậy bạn sẽ dư ra rất nhiều tiền đó.

Như vậy, mua hay thuê thì yếu tố quan trọng nhất là túi tiền, sau đó là nhu cầu sử dụng, và một số yếu tố khác như sở thích (chơi xe), tâm lý (sành điệu), thương hiệu (công ty với khách hàng)…